LaTeX – program zecera

Nie chodzi mi o koloidalny roztwór kauczuku, z którego powstają syntetyczne gumy i takie-tam dziwne materie. Tamten ma inną pisownię, taką zwyczajną – lateks lub latex.
Natomiast tu zajmę się programowaniem do składu tekstu. LaTeX to rozwinięcie systemu składu TeX, opracowanego i wydanego w 1978 przez Donalda Knutha. W Polsce od 1992 działa Grupa Uzytkowników Systemu TeX (GUST).
Każdy, kto choćby próbował utworzyć porządny plik PDF, tworząc tekst w Wordzie, prędzej czy później zauważyć musiał, że Word jest świetnym edytorem krótkich tekstów, natomiast wystarczy kilka ilustracji i rozbudowanie struktury tekstu, a już Word się okazuje narzędziem niewystarczającym. Tak, co innego edycja tekstu, a co innego – skład.
Dawniej pisarz pisał, zaś zecer składał literka po literce, tworząc stronę po stronie, które potem drukarz drukował.
Z rozwojem komputeryzacji powstało wiele programów do składu tekstów. Profesjonalne oprogramowanie jest kosztowne. Za takie programy jak Adobe InDesign, Adobe FrameMaker czy QuarkXpress trzeba zapłacić kilka tysięcy zł. Są też programy tańsze – np. Microsoft Publisher (w pakiecie MS Office-Pro), a nawet darmowe jak prosty Scribus. Wśród tych ostatnich wyróżnia się właśnie LaTeX.


Jeżeli napisałeś choć jeden program w życiu, to potrafisz nauczyć się programować w LaTeX-u. A jeśli się nauczysz, to świat słowa zapisanego stoi przed Tobą otworem.


Instalacja:

Obecnie warto sięgnąć po zestaw MiKTeX – to aktualna implementacja TeX-a / LaTeX-a i paczki powiązanych z nimi programów. Dostępny jest dla systemów Windows, Linux i macOS.
Instalacja MiKTeX w Windows jest bardzo łatwa.

  • Ściągam najnowszą wersję ze strony tegoż projektu. W lutym 2021 u mnie był to plik instalacyjny basic-miktex-21.1-x64.exe o wielkości prawie 250 MB.
  • Uruchamiam ściągnięty plik. Kreator instalacji MiKTeX gładko prowadzi przez ten proces – wszystkie opcje włączyłam według jego podpowiedzi.
  • MiKTeX wyposażono w tzw. konsolę – ona właśnie znajduje się w menu Start systemu Windows. Tu robię aktualizację, dodaję pakietów (a jest ich w internetach mnóstwo!)
  • Najpierw sprawdzam w konsoli na karcie Packages, czy mam zainstalowany pakiet o nazwie polski. Jeśli nie, to podświetlam go kliknięciem i klikam znak plusa nad tabelą pakietów. Teraz w rubryce Installed on jest już dzisiejsza data, a w następnej kolumnie Installed on widzę zapis User. Tak instaluje się właśnie dodatkowe pakiety.
  • Razem z całym zestawem MiKTeX zainstalowany został edytor TeXworks , który uruchamiam z konsoli lub z windowsowego menu Start. To program ułatwiający pracę z LaTeXem, ma też swoją stronę projektu TeXworks.
  • Na dobry początek w edytorze TeXWorks napisz:
    \documentclass{article}
    \usepackage{polski}
    \begin{document}
    Zażółć gęślą jaźń :)
    \end{document}

    a potem kliknij na zieloną strzałkę w lewym górnym rogu edytora. Jeśli wszystko poszło OK, po chwili otworzy się plik PDF z tekstem: Zażółć gęślą jaźń 🙂
  • Jeśli się nie udało, raz jeszcze przejrzyj powyższe punkty. Coś masz inaczej?